Πιστοποίηση επαγγελματικής επάρκειας διαχειριστή κινδύνων (risk manager)

Abstract

Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό διαρθρώνεται σε 11 θεματικές ενότητες, η ανάπτυξη των οποίων επιδιώκει να παρέχει στους εν δυνάμει Διαχειριστές Κινδύνων της Δημόσιας Διοίκησης όλες τις απαραίτητες γνώσεις σε επιλεγμένα πεδία δράσης, προκειμένου να ανταποκριθούν με τον αποδοτικότερο τρόπο στα καθήκοντα και στις αρμοδιότητες που περιγράφονται στον ν. 4795/2021, όπως ισχύει μετά από τη συμπλήρωσή αυτού με τις διατάξεις του ν. 5013/2023. Πιο συγκεκριμένα: Στην Ενότητα 1 παρουσιάζεται ο ρόλος και η αποστολή της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4622/2019 (Α΄ 133), ως η ενιαία Αρχή, η οποία συμπεριλαμβάνει όλους τους δημόσιους φορείς για την καταπολέμηση της διαφθοράς. Γίνεται συνοπτική περιγραφή των αρμοδιοτήτων αυτής, ως φορέα καταστολής, πρόληψης και ευαισθητοποίησης. Επίσης, γίνεται αναφορά στο έργο της, καθώς αποτελεί τον αρμόδιο φορέα για την ανάπτυξη του θεσμικού, οργανωτικού και επιχειρησιακού πλαισίου για το Εθνικό Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου, τη λειτουργία του Εσωτερικού Ελέγχου και τη λειτουργία Διαχείρισης Κινδύνων σύμφωνα με τις διατάξεις του ν. 4795/2021. Επίσης, παρουσιάζεται το Εθνικό Στρατηγικό Σχέδιο κατά της Διαφθοράς, (ΕΣΣΚΔ) το οποίο είναι εμβληματικό έργο της Ελληνικής Πολιτείας και στο οποίο συμμετέχει η ΕΑΔ καθώς και το Εθνικό Σχέδιο Ακεραιότητας (ΕΣΑ). Στην ίδια ενότητα παρουσιάζεται εν συντομία και το Εθνικό Συντονιστικό Όργανο Ελέγχου και Λογοδοσίας (ΕΣΟΕΛ). Στην Ενότητα 2 γίνεται αναφορά στο Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου καθώς και το πώς εντάσσεται η διαχείριση κινδύνων σε αυτό. Ειδικότερα, αναπτύσσονται τα βασικότερα στοιχεία και οι θεμελιώδεις έννοιες που αφορούν στο Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου και τη λειτουργία του Εσωτερικού Ελέγχου. Επίσης, αναλύεται η συμβολή της διαχείρισης κινδύνων στη διακυβέρνηση των δημόσιων φορέων, παρουσιάζεται το Μοντέλο τριών γραμμών ρόλων καθώς και η σχέση εσωτερικού ελεγκτή και διαχειριστή κινδύνων. Στην Ενότητα 3 γίνεται αναφορά σε Πρότυπα και διεθνείς πρακτικές που αφορούν στη διαχείριση κινδύνων. Συγκεκριμένα, επιχειρείται η επισκόπηση και συγκριτική προσέγγιση των διεθνών προτύπων στη διαχείριση κινδύνων και παρουσιάζονται παραδείγματα εφαρμογής των διεθνών προτύπων στον δημόσιο και ιδιωτικό τομέα. Στην Ενότητα 4 περιλαμβάνεται το θεσμικό πλαίσιο της διαχείρισης κινδύνων όπως προβλέφθηκε στο ν. 4795/2021 με την προσθήκη Κεφαλαίου Ζ’ με το ν.5013/2023 καθώς και οι βασικές αρχές που διέπουν την διαχείριση κινδύνων. Επίσης, παρουσιάζεται το Πρότυπο Πολιτικής και Πλαισίου διαχείρισης κινδύνων της ΕΑΔ για τους φορείς του δημόσιου τομέα και περιγράφονται ρόλοι και αρμοδιότητες, κατηγορίες κινδύνου, καθώς και οι έννοιες της ανοχής κινδύνου και της διάθεσης ανάληψης κινδύνου. Επιπλέον, αναλύονται οι έννοιες, οι ορισμοί και οι υποχρεώσεις που προκύπτουν για τους φορείς του δημοσίου τομέα δυνάμει των διατάξεων του ανωτέρω νόμου. Τέλος, παρουσιάζεται το Κεντρικό Αποθετήριο Κινδύνων Διαφθοράς, το οποίο θα λειτουργεί στην Εθνική Αρχή Διαφάνειας. Στην Ενότητα 5 παρουσιάζεται η διαδικασία της διαχείρισης κινδύνων στην πράξη με τη βοήθεια ειδικών εργαλείων και τεχνικών. Αναλύονται επίσης, τα κριτήρια προσδιορισμού κινδύνων, η κατηγοριοποίηση και αξιολόγηση αυτών. Επιπροσθέτως, παρατίθενται, εργαλεία και τεχνικές αντιμετώπισης των κινδύνων. Στην Ενότητα 6 γίνεται αναφορά στο Πρότυπο Μητρώου Κινδύνων και παρέχονται οδηγίες για την κατάρτιση και επικαιροποίηση αυτού. Επιπροσθέτως, περιλαμβάνονται και θέματα που αφορούν στην τήρηση αρχείων από τα όργανα διαχείρισης κινδύνων. Στην Ενότητα 7 δίνονται κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με τη σύνταξη αναφορών και την κατάρτιση της ετήσιας έκθεσης των οργάνων διαχείρισης κινδύνων. Στην Ενότητα 8 παρουσιάζεται η αυτοαξιολόγηση των φορέων ως προς τη διαχείριση κινδύνων καθώς και τα σχετικά μοντέλα ωριμότητας. Στην Ενότητα 9 αναπτύσσεται η έννοια των δημοσιονομικών κινδύνων και παρουσιάζεται το κανονιστικό πλαίσιο που διέπει τη διαχείριση αυτών. Επιπλέον, αναλύεται η έννοια της διαχείρισης των δημοσιονομικών κινδύνων (προσδιορισμός, ανάλυση, αξιολόγηση και αντιμετώπιση) και παρατίθενται σχετικά παραδείγματα. Στην Ενότητα 10 παρουσιάζονται οι κίνδυνοι διαφθοράς και απάτης και η πρόληψη αυτών καθώς και οι «κόκκινες σημαίες» που αποτελούν την προειδοποίηση για υπόνοια ή ύπαρξη απάτης και διαφθοράς. Τέλος, στην Ενότητα 11 περιλαμβάνονται ειδικά θέματα διαχείρισης κινδύνων (κατηγορίες, συνήθη προβλήματα, παραδείγματα σε διεθνές και εθνικό επίπεδο) και αναπτύσσονται σχέδια επιχειρησιακής συνέχειας καθώς και σχέδια έκτακτης ανάγκης.